Śmiałek darniowy

Deschampsia caespitosa
Rodzina: wiechlinowate (Poaceae)

Cechy morfologiczne:
Wieloletnia bylina szeroko rozpowszechniona na całym obszarze Polski. Tworzy zbite, gęste kępy, zwykle o średnicy do 25 cm i wysokości 50 cm. Trawa wykształca bardzo mocny i silny system korzeniowy, zapewniający jej możliwość przetrwania w trudnych warunkach siedliskowych (korzenie osiągają długość ok. 15 cm. w miejscach wilgotnych i ok. 100 cm. na stanowiskach suchych). Gładkie źdźbła pędów generatywnych mogą osiągać wysokość do 150 cm. Od czerwca do września rozwijają się okazałe, rozpierzchłe, śliskie w dotyku, wiechowate kwiatostany (wiecha właściwa), dorastające do ok. 50 cm wysokości. Wiechy początkowo zielone, następnie żółtawe, przewieszające się. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w brunatne owoce (ziarniaki), luźno otoczone przez bezbarwne plewki.

Źródło: https://atlas.roslin.pl/

Biologia i ekologia:
Śmiałek darniowy nie ma żadnych specjalnych wymagań klimatyczno-glebowych i może zasiedlać różnego typu gleby na różnych stanowiskach (suchych, wilgotnych, żyznych, jałowych, o różnym odczynie pH, a nawet nieco zasolonych). Dobrze znosi półcień, ale nie lubi zbyt dużego zacienienia. Najczęściej można go spotkać na łąkach, nieużytkach, leśnych polanach oraz w rejonach górskich. Śmiałek darniowy jest trawą bardzo trwałą, odporną na choroby (z wyjątkiem rdzy), niekorzystne warunki środowiskowe (nie znosi jedynie silnych mrozów, które uszkadzają węzły krzewienia znajdujące się tuż ponad ziemią) i pozbawioną wartości paszowych.

Zastosowanie:
Ze względu na bardzo niekorzystny skład chemiczny śmiałka darniowego, roślina nie nadaje się na paszę i jest pomijana przez zwierzęta na pastwiskach. Śmiałek może być zajadany przez zwierzęta jedynie w najwcześniejszej fazie wzrostu, dlatego czasami jest uznawany za roślinę pastewną na terenach trudnych (np. w górach). Ze względu na swoją trwałość, wytrzymałość i mocny, rozbudowany system korzeniowy, pozwalający roślinie egzystować w trudnych warunkach siedliskowych, śmiałek darniowy sprawdza się natomiast jako roślina przeciwerozyjna, wykorzystywana do rekultywacji terenów zniszczonych gospodarczo oraz do zadarniania i umacniania skarp, osuwających się zboczy, leśnych porębów, wydm i nasypów. Odmiany uprawne śmiałka darniowego są cennymi roślinami ozdobnymi, gdyż nie tylko posiadają atrakcyjne kwiaty i ładny pokrój, ale też mogą rosnąć w miejscach, w których inne gatunki roślin radzą sobie z trudem.

Fot. Anna Niedźwiedzka

Charakterystyka:
Stanowisko: słoneczne
Mrozoodporność: -30°C
Wymagania wodne: suche, wilgotne
Odczyn gleby: różny
Preferencje glebowe: piaszczysta
Kolor liści/igieł: zielony
Zimozieloność: tak
Tempo wzrostu: roślina szybko rosnąca
Typ rośliny: bylina
Okres kwitnienia: VI – IX
Docelowa wysokość: do 150 cm
Cecha wyróżniająca: funkcja zadarniająca, atrakcyjne kwiatostany, niskie wymagania glebowe