Jarząb pospolity

Sorbus aucuparia
Rodzina: różowate (Rosaceae)

Cechy morfologiczne:
Nieduże, delikatnie zbudowane drzewo liściaste o dość cienkim, często wielokrotnym pniu i prześwitującej koronie. Kora gładka i jasna. Jego „znakiem firmowym” są baldachowate, jaskrawoczerwone owocostany zwane popularnie jarzębiną. Dojrzewając wczesną jesienią stają się one piękną ozdobą i równocześnie jedną z ulubionych zabawek dzieci, ale też stanowią nie lada gratkę dla ptaków. Poza owocami drzewo wyróżnia się gładką korą, pierzastymi liśćmi złożonymi z dużej liczby ostro piłkowanych listków oraz baldachowatymi, białymi i niezbyt przyjemnie pachnącymi kwiatostanami.

Biologia i ekologia:
Rodzime drzewo rosnące dziko na skrajach lasów, w zadrzewieniach śródpolnych, na górskich zboczach itp. Gatunek o niewielkich wymaganiach siedliskowych. Wytrzymałe na mróz i zanieczyszczenia. Okres kwitnienia: maj-czerwiec.

Zastosowanie:
Owoce są cenionym surowcem w kuchni oraz przetwórstwie. Owoce jarzębu pospolitego po wcześniejszym przemrożeniu lub zanurzeniu na chwilę we wrzątku, nadają się nalewkę, wyrabia się z nich także soki, dżemy, marmoladę, syropy oraz musy. Jarzębina jest też surowcem zielarskim. Zawiera dużo witaminy C, E, P, K, PP, nieco witaminy A oraz dwa razy więcej karotenu niż marchew. Stosuje się ją przy nieżytach jelit, przewlekłych biegunkach, różnych schorzeniach wątroby i pęcherzyka żółciowego. Są doskonałym pokarmem dla ptaków.

Charakterystyka:
Stanowisko: słoneczne/cieniste
Mrozoodporność: -30°C
Wymagania wodne: umiarkowana wilgotność
Odczyn gleby: obojętny
Preferencje glebowe: piaszczysta
Kolor liści/igieł: zielony
Zimozieloność: nie
Tempo wzrostu: roślina szybko rosnąca
Typ rośliny: drzewo
Docelowa wysokość: powyżej 10 m
Cecha wyróżniająca: przyjazne dla ptaków, roślina miododajna

Fot. Agnieszka Czarnecka, Anna Niedźwiedzka